2024-cü ilin yanvarında Azərbaycan səhiyyəsinin inkişafında müstəsna xidmətləri olan görkəmli alim və dövlət xadimi, bacarıqlı səhiyyə təşkilatçısı, əməkdar həkim, tibb elmləri doktoru, professor Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyevin anadan olmasının 127-ci ili tamam olur. Əziz Əliyev dərin elmi düşüncəsi olan təbib-alim və klinisist kimi öz qarşısında dəqiq məqsədlər qoyaraq onları praktiki səhiyyədə yerinə yetirmək təcrübəsinə malik idi. Digər tərəfdən onun həkimlik, elmi və pedaqoji fəaliyyəti səhiyyənin inkişafında zəngin təşkilatçı fəaliyyəti ilə əlaqələndirilirdi. Hansı bir vəzifə olursa-olsun Ə.Əliyev dərin zəkası və təşkilatçılıq məharəti ilə özünə xüsusi münasibət qazanırdı və bu səbəbdən Azərbaycanın yaradıcı ziyalılarının daim diqqət mərkəzində olurdu. Ə.Əliyevin Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun inkişafında və beynəlxalq aləmdə tanıdılmasında müstəsna rolu olmuşdur. Onun şərəfli ömrünün bir hissəsi Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu ilə bağlı olmuşdur. Beləki, o həmin institutun rektoru vəzifəsində çalışmış və hal-hazırda institut onun adını daşıyır. Ənənəvi olaraq hər il institutda Ə.Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş elmi-praktiki konfrans keçirilir. Bu il həmin konfrans Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun akt zalında 17 yanvar 2024-cü ildə baş tutdu.
Konfransı giriş sözü ilə Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun rektoru professor Nazim Qasımov açdı. Rektor qeyd etdi ki, xalqımız öz şərəfli tarixini müşahidə edərkən vətəninə, xalqına sadiq olan şəxsləri çox incəliklə və qayğı ilə yada şalır. Onların arasında dövlət xadimi, səhiyyənin və tibb elminin görkəmli təşkilatçısı Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyevin xüsusi rolu var. Respublikanın Xalq Komissarlığının müalicə şöbəsinin rəhbəri, Bakı şəhərinin səhiyyə şöbəsinin rəisi, Azərbaycan Tibb İnstitutunun rektoru vəzifələrində işləyərkən Ə.Əliyev nail olduğu təcrübəsini, istedadını, sönməz enerjisini Respublikanın səhiyyəsinə, yüksək ixtisaslı həkimlərin yetişdirilməsinə, elmin inkişafına yönəltmişdir. Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyev 1959-cu ildən bizim – Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun rektoru kimi böyük fəaliyyət göstərmiş, ömrünün sonuna qədər bu institutun rektoru olmuşdur. Məhz institut tarixinin bir çox şərəfli səhifələri Əziz Əliyevin adı ilə bağlıdır. O dövrdə institut öz fəaliyyətini genişləndirib tək Azərbaycanın yox bütün Sovet respublikalarının, Monqolustanın, Bolqarıstanın həkimlərinin hazırlanmasında iştirak etmişdir. Yeni-yeni kafedralar yaradılmışdır, elmi-pedaqoji kadrların hazırlığı maksimum dərəcədə yaxşılaşdırılmış, onun redaktor kimi rəhbərliyi altında institut əməkdaşlarının elmi əsərlərinin bir neçə məcmuəsi nəşr olunmuş, həkim-dinləyicilərin qabiliyyəti, bacarığı dərinləşdirilmiş və ixtisas dərəcələri yüksəldilmişdir. İnstitutun kadr bazasında yüksək ixtisaslı mütəxəssislər hazırlanmış, tibb sahəsində yüksək kateqoriyalı elm adamları yetişdirilmişdir. Milli kadrların - adlı-sanlı alim-həkimlərimizin yetişdirilməsi məhz institut rəhbərliyinin məqsədyönlü xidmətinin təsdiqidir. Azərbaycan həkimləri kütləvi şəkildə ixtisasartırmaya cəlb olundular. İnstituda həkimlərin və əczaçıların internatura, yenidən ixtisaslaşma, ordinatura, aspirantura və doktoranturada hazırlanması təmin edildi. İnstitutun əsas kafedralarının Bakının iri xəstəxanalarında və müalicə ocaqlarında yerlaşdirilməsi ilə elmlə praktikanın vəhdəti təmin edildi. İnstitut respublikamızda əhəmiyyətli bir elmi-tibbi mərkəzə çevrildi.
Ə.Əliyevin elmi fəaliyyəti də geniş olmuşdur. Beləki, o, 1929-cu ildə aspiranturanı bitirərək müvəffəqiyyətlə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmiş və sonradan Azərbaycan Tibb İnstiutunun terapiya kafedrasında əvvəl assistent, sonra isə dosent vəzifəsində çalışarkən Respublikamız üçün vacib problemlər üzərində həvəslə və məharətlə işləmişdir. Həmin dövrdə azərbaycan dilində həkimlərin və tələbələrin kliniki hazırlığı üçün zəruri olan ilk «Klinik analizlər» dərsliyini Ə.M.Əliyev nəşr etdirdi. 1937-ci ildə Əziz Əliyev «Eksperimental nefrit» mövzusunda doktroluq dissertasiyasını müdafiə edir. Bu iş Azərbaycan təbibləri tərəfindən müdafiə olunmuş ilk doktorluq dissertasiyalarından biri idi. Kəskin nefritin patogenezində allergik nəzəriyyənin əsaslandırılması xəstəliyin müalicəsində spesifik və qeyri-spesifik terapiyanın seçilməsinə imkan verirdi. Elmi əsər SSRİ Elmlər Akademiyasının mükafatına layiq görülmüşdür. Əziz Əliyev 87 elmi əsərin müəllifidir, onlardan 70-i təbabətin ayrı-ayrı sahələrinə, 17-si isə tarixi və siyasi problemlərə aiddir.
Əziz Əliyevin siyasi xadim kimi fəaliyyətini də xüsusi qeyd etmək lazımdır. O istər Azərbaycanda, istər Dağıstanda və istərsə də Moskvada yüksək dövlət vəzifələrində çalışarkən özünü uzaqgörən, səriştəli və bacarıqlı dövlət xadimi kimi göstərə bildi. Dağıstanda işləyərkən Dağıstan ictimaiyyəti Əziz Əliyevə üzərində onun əksi həkk olunan xüsusi medalyon bağışlayır. Həmin medalyon hal-hazırda Azərbaycan Tarix Muzeyində saxlanılmaqdadır. 1960-cı ildə Əziz Əliyevə «Azərbaycan SSR əməkdar həkimi» fəxri adı verilir. O, I-II çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı, həmçinin Azərbaycan SSR Ali Sovetinin I-III çağırış, Dağıstan MSSR Ali Sovetinin II çağırış deputatı olubdur. Əziz Əliyevin iki dəfə Lenin ordeni, Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, I dərəcəli Vətən müharibəsi ordeni və bir çox medallarla təltif edilmişdir. 1962-ci ilin 27 sentyabr tarixində institutun professor-müəllim heyyətinin vəsatəti əsasında Nazirlər Sovetinin 773 saylı qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutuna professor Əziz Məmməkərim oğlu Əliyevin adı verilmişdir. Bu hadisə institutun əməkdaşları tərəfindən Əziz Əliyevin böyük xidmətlərinin qiymətləndirilməsi kimi dərin minnətdarlıq hissi ilə qarşılanmışdər.
Çıxışının sonunda professor N.A.Qasımov qeyd etdi ki, Ə.Əliyevin qoyduğu ənənələr bu gün də davam etdirilir,institut durmadan yeniləşdirilir. Bütün sahələrdə irəliləyişlər var. Elmi-pedaqoji, müalicə və elmi kadrların yetişdirilməsi məsələləri institut rəhbərliyinin daimi diqqət mərkəzindədir. Artıq uzun illərdir institutumuzda Ə.Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş elmi-praktiki konfransların keçirilməsi bir ənənə halı almışdır. Bu günkü konfransımız bu böyük şəxsiyyətin anadan olmasının 127-ci ildönümünə həsr edilmışdir.
Konfrans öz işini 2 paneldə Ə.Əliyev adına ADHTİ, ATU, Milli Hematologiya və Transfuziologiya Mərkəzinin əməkdaşlarının apardıqları elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrinə həsr olunmuş çıxışlar ilə davam etdirdi. 33 nəfər məruzəçi təbabətin müxtəlif aktual problemlərinə həsr olunmuş məruzələrlə çıxış etdilər.
Məruzələr çox maraqla dinlənildi və mövzular ətrafında diskussiyalar aparıldı. Konfransda Ə.Əliyev adına ADHTİ-nin professor-müəllim heyəti, həkim-müdavimlər və rezidentlər iştirak etdilər.